Koalicija 27: Najveći zagađivači vazduha su toplane, a ne saobraćaj
Povodom Svetskog dana čistog vazduha i saopštenja koje je Ministarstvo zaštite životne sredine izdalo u vezi sa aerozagađenjem, Koalicija 27 ističe sledeće:
Podržavamo napore Ministarstva zaštite životne sredine da podstakne najširi krug javnosti na odgovorno ponašanje prema životnoj sredini, na prestanak primene štetnih praksi (poput paljenja strnjišta) i da utiče na donošenje odluka koje imaju manje negativne uticaje na životnu sredinu (poput odabira automobila sa hibridnim motorima). Pohvalno je i što Ministarstvo ukazuje da je razvoj održivih oblika urbane mobilnosti neophodan za održivi razvoj gradova.
Međutim, želimo da podsetimo javnost da je u 2018. godini kvalitet vazduha zvanično bio ocenjen III kategorijom (prekomerno zagađen vazduh) u Beogradu, Kraljevu, Valjevu, Kragujevcu, Subotici, Sremskoj Mitrovici, Pančevu, Užicu, Smederevu i Kosjeriću.
U svim ovim mestima uzrok prekomernog zagađenja bile su suspendovane čestice PM10 i/ili PM2,5. Doprinos drumskog saobraćaja je bio po 6% za obe navedene zagađujuće materije, dok je većina emisija dolazila iz toplana snage manje od 50 MW i individualnih ložišta (57% za PM10 i 75% za PM2,5).
Kada govorimo o zagađenju oksidima sumpora, dominantni izvor emisija u 2018. godini bila je proizvodnja električne i toplotne energije – čak 91%. Sektor proizvodnje električne i toplotne energije takođe je imao najveći udeo u ukupnim emisijama azotnih oksida – 49%, dok je drumski saobraćaj bio na drugom mestu sa doprinosom od 23%. U skladu sa podacima Agencije za zaštitu životne sredine o izvorima zagađujućih materija, saobraćaj se ne može smatrati osnovnim uzrokom zagađenja suspendovanim česticama PM10 i PM2,5.
Ovo su zvanični podaci Agencije za zaštitu životne sredine, stoga pozivamo Ministarstvo zaštite životne sredine da se u svom obraćanju javnosti oslanja na njih ili da, ukoliko raspolaže drugačijim podacima, takve podatke podeli sa javnošću kako bi nam svima bili dostupni.