Portal pametne poljoprivrede

Proizvodnja jabučastog voća, kada su u pitanju sistemi gajenja u poslednje vreme podignuta je na visok tehnološki nivo. Do sada se u voćarskoj proizvodnji pažnja uglavnom usmeravala na agro i pomotehničke zahvate u voćnjacima, dok je sam problem berbe, transporta, čuvanja i pakovanja plodova ostajao u drugom planu.

Proizvođači danas sve više uviđaju da pravilno izvođenje svih aktivnosti od berbe do prodaje voća uslovljava ekonomsku opravdanost čitave proizvodnje, odnosno gubici u masi i kvalitetu plodova, koji se jave u periodu nakon berbe, mogu dovesti u pitanje ukupan ishod proizvodnje. Berba plodova ne može se vršiti stihijski, već na bazi odgovarajućih metoda za procenu optimalnog momenta berbe, zavisno od namene plodova.

Plodovi se nakon berbe usmeravaju na tržište ili čuvaju u hladnjačama za skladištenje voća. Optimalno rešenje za uspešno i dugotrajno čuvanje plodova jabučastog voća danas predstavljaju ULO hladnjače. Niska koncentracija kiseonika i povećan sadržaj ugljen-dioksida, uz obaveznu termičku i gasnu izolaciju, i pravilno podešeni parametri u komorama, utiču na smanjenje intenziteta fizioloških funkcija plodova i omogućavaju njihovo čuvanje u svežem stanju tokom čitave godine.

Posebnu pažnju je neophodno posvetiti kvalitetu plodova koji se unose u ULOhladnjače, jer je samo skladištenje plodova ekstra i I klase ekonomski isplativo. Prilagođavanje uslovima tržišta zahteva plasman svežih plodova jabuke i kruške tokom cele godine, što podrazumeva izgradnju i opremanje savremenih skladišnih kapaciteta, pre svega ULOhladnjača.

Savremene hladnjače nisu same po sebi dovoljne za uspešno skladištenje plodova i očuvanje njihovog kvaliteta. Posebnu pažnju je neophodno usmeriti na kvalitet plodova koji se unose u hladnjaču. Drugim rečima, samo skladištenje plodova ekstra i I klase omogućava kvalitetan i rentabilan proces čuvanja voća. Savremeno voćarstvo ne može se zamisliti bez odgovarajućih kapaciteta za skladištenje, koji omogućavaju čuvanje plodova nakon berbe, tokom kraćeg ili dužeg perioda.

Dužina ovog perioda zavisi od voćne vrste, tehničkih karakteristika skladišta imogućnosti kontrole uslova unutar skladišta (temperature, relativne vlažnosti vazduha, koncentracije kiseonika i ugljen-dioksida, mogućnosti uklanjanja etilena itd). Proizvođači voća u Srbiji uglavnom ne raspolažu sličnim kapacitetima ili poseduju improvizovana skladišta u vidu preuređenih podrumskih prostorija. Zbog toga su prinuđeni da veći deo proizvodnje prodaju neposredno nakon berbe, kako bi izbegli gubitke u njihovom kvalitetu. Razumljivo je da je cena plodova u tom periodu dosta niska, usled velike ponude na tržištu.

Osnovni zadatak skladištenja voća je očuvanje njegovog kvaliteta u što dužem vremenskom periodu, čime se omogućava kontinuirana ponuda svežeg voća tokom čitave godine. Mada postoje i druga rešenja, najbolji način skladištenja voća je čuvanje u hladnjačama. Danas se u upotrebi nalazi više tipova hladnjača za skladištenje voća, a osnovne razlike su vezane za nivo tehnoloških rešenja i opreme koja se u njima nalazi.

Razlikujemo sledeće tipove hladnjača za skladištenje voća: *NA – hladnjače sa normalnom atmosferom (regulacija temperature i vlažnosti vazduha); *KA – hladnjače sa kontrolisanom atmosferom (regulacija temperature, vlažnosti vazduha, koncentracije CO2 i koncentracije O2); *ULO – ultraniski sadržaj kiseonika (sadržaj O2 najviše 2%); *ULE – ultraniski sadržaj etilena (poseduju opremu za uklanjanje etilena); *DA – hladnjače sa dinamičkom atmosferom (uvođenjem programske opreme i praćenjem fiziološkog stanja plodova u skladištu, omogućeno je automatsko prilagođavanje uslova skladištenja trenutnom fiziološkom stanju plodova).

Dipl.inž .Snežana Dragićević Filipović

Izvor:PSSS