Lisne vaši i cikade u tek poniklim usevima pšenice i ječma
Na području Vojvodine usevi pšenice i ječma koji su posejani početkom oktobra i koji su u sistemima za navodnjavanje se nalaze u fazama od nicanja do prvog razvijenog lista, saopšteno je iz Prognozno-izveštajne služba zaštite bilja (PIS).
Na većini površina na kojima se planira proizvodnja ozimih strnina setva tek predstoji. U tim poniklim usevima pšenice i ječma je počelo naseljavanje biljaka lisnim vašima i cikadama – dominantno vrstom Psammotettix alienus.
Najveća brojnost ovih štetočina se registruje na uvratinama, kao i na biljkama iz spontane flore oko samih parcela. Pored direktnih šteta koje prouzrokuju svojom ishranom na biljkama, lisne vaši i cikade su značajne kao prenosioci fitopatogenih virusa. U proteklim godinama u usevima strnih žita je potvrđeno prisustvo simptoma virusa kržljavosti pšenice koga prenosi pomenuta cikada, kao i virusa iz grupe žute patuljavosti ječma, koga prenose lisne vaši. Trenutni uslovi u proizvodnji pogoduju povećanoj aktivnosti lisnih vaši i cikada što povećava i rizik od zaraze mladih biljaka virusima.
Kada dođe do ranih tzv. sistemičnih infekcija, štete od virusa mogu biti veoma velike. Proizvođačima se preporučuju redovni pregledi poniklih useva pšenice i ječma na prisustvo cikada i lisnih vaši. Ukoliko se u početnim fazama razvoja pšenice uoči više od 10% biljaka sa štetočinama, preporučuje se primena nekog od registrovanih insekticida.
U ovom momentu dominantno je prisustvo poljskih miševa koji se u jesenjem periodu na parcelama pod strnim žitima prvo hrane posejanim i klijalim semenom, a kasnije, nakon nicanja useva, nastavljaju svoju aktivnost oštećujući nadzemne i podzemne delove izniklih biljaka, stvarajući prazna mesta bez biljaka tzv. „oaze“.
Iz PIS apeluju na poljoprivredne proizvođače da stalno obilaze i pregledaju novoposejane useve strnih žita radi utvrđivanja prisustva i brojnosti aktivnih rupa od glodara. Prag štetnosti za poljskog miša iznosi 10-50 aktivnih rupa/ha, i po njegovom utvrđivanju preporučuje se primena registrovanih rodenticidnih mamaka u aktivne rupe.